ATF Yağ Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Otomobillerde bulunan karmaşık yapının sorunsuz şekilde çalışması, doğru sıvıların yanı sıra uygun yağların kullanılmasını gerektirir. Bu yağlardan biri olan ve otomatik şanzımanlarda kullanılan ATF yağı, otomobil şanzıman sisteminin düzgün şekilde çalışması için kritik düzeyde rol oynar. Peki, mekanik sistem için son derece önemli görevler üstlenen ATF yağ nedir? İşte bilmeniz gereken tüm detaylar.

ATF Yağı Nedir?

ATF (Automatic Transmission Fluid) yağı, otomatik şanzımanlarda kullanılan bir tür yağ çeşidi olmanın yanı sıra, viskozitesi ve özel katkı maddeleri sayesinde şanzıman içerisindeki parçaların aşınmasını azaltarak optimum performansı sağlamak için tasarlanmıştır. Sadece yağlayıcı etki ile kalmayıp, şanzımanın soğutulmasına da yardımcı olan ATF yağı, hem sıcaklığın kontrol altında tutulmasına hem de contaların esnekliğinin korunmasına yardımcı olur.

Otomobil şanzımanlarının önemli bileşeni konumunda olan ATF yağı, otomatik şanzımanların içindeki kompleks mekanizmaların korunması için özel olarak formüle edilmiştir. Kızaklı vitesler, hidrolik sistemler ve bazı güç aktarma organları için kullanılabilen bu özel karışım, direksiyon hidrolik yağı olarak da tercih edilebilir. Kısacası ATF yağı, çok yönlü yapısı sayesinde kullanıldığı mekanik aksamın çalışma performansını artırır.

ATF direksiyon yağı, otomobil direksiyon sistemlerinde kullanılan özel bir yağ türüdür. "ATF" kısaltması, "Otomatik Şanzıman Yağı" anlamına gelir, ancak bu yağlar sadece otomatik şanzımanlarda değil, aynı zamanda bazı otomobil direksiyon sistemlerinde de kullanılır. 

ATF Yağı Nerelerde Kullanılır?

• Otomatik Şanzımanlar: ATF yağının en yaygın kullanım alanı otomatik şanzımanlar olarak bilinir. Otomobil üreticileri genellikle belirli tipte ATF yağı kullanımı önerir ve herhangi bir sorun yaşanmaması adına mevcut önerilere uyulmasını tavsiye eder.

• Direksiyon Sistemleri: Bazı araçların hidrolik direksiyon sistemlerinde, direksiyonun daha kolay dönmesi açısından ATF direksiyon yağı kullanılır.  

• Güç Aktarma Organları: Arazi ve dört çeker araçların transfer kutuları ile birlikte diferansiyel sistemleri, ATF yağ kullanılarak yağlanır.

ATF Yağı Ne İşe Yarar?

Temel işlev olarak şanzıman içindeki parçaların sürtünmesini azaltan ATF yağı, şanzımanı soğutmak için sıcaklığı dağıtarak hareketli mekanik aksamların zarar görmesini engeller. ATF yağı aynı zamanda, kullanımla birlikte müdahale edilemeyen noktalarda oluşan kir ve tortuların temizlenmesine de yardımcı olur. Böylece şanzımanın çalışma performansında fark edilebilir düzeyde artış yaşanır.

ATF Yağının Özellikleri

ATF yağları her ne kadar kullanım alanlarına göre farklılıklar gösterse de, birtakım ortak özellikleri bulunur.

• Viskozite: Yağların farklı şartlara uyum göstermesini kolaylaştırır.

• Oksidasyon Direnci: Uzun ömürlü kullanıma katkı sağlar.

• Köpüklenmeyi Önleme: Hem yüksek hızlarda hem de ağır kullanımlarda köpük oluşumunu engeller.

• Sürtünme Azaltma: Sürtünmenin minimum seviyeye inmesine ve parçaların verimli çalışmasına zemin hazırlar.

• Yüksek Sıcaklık Dayanımı: Yağın performansını ve özelliklerini kaybetmesini önleyerek uzun süreli kullanımı destekler.

• Temizlik ve Tortu Kontrolü: Dispersiyon maddeleri, mekanik aksamlar içerisinde oluşabilecek tortuları temizler.

ATF Yağının Bakımı ve Değişimi

ATF yağının düzenli bakımı, şanzıman ömrünü uzatmaya yardımcı olur. Genellikle üretici tavsiyelerine uygun olarak, belirli periyotlarda yağ seviyesinin kontrol edilmesi ve gerekirse yağın değiştirilmesi önerilir. Aksi takdirde, yağ işlevini tam olarak yerine getiremeyeceği için parçalar hasar görebilir. Otomatik Şanzıman Yağı Değişir mi? sorusunun cevabı için blog yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Değişim sırasında doğru tip veya viskoziteye sahip ATF yağının kullanılması büyük önem taşır. Ayrıca eski yağın tamamen boşaltılarak yeni yağın düzgün şekilde eklenmesi önerilir. Düzenli bakım sayesinde doğal olarak şanzıman sorunsuz çalışır, aracın performansı artar ve ani arıza riski minimum seviyeye iner. Bu nedenle aracın kullanım kılavuzundaki tavsiyelere uygun olarak, ATF yağının bakımıyla birlikte değişim sürecinin sürekli olarak takip edilmesi önem arz eder.  

ATF Yağı Numaraları

Ülkemizde en çok kullanılan ATF yağ numaraları, belirli standartlar ve numaralarla sınıflandırılan ATF yağlarındaki her numara, şanzımanın farklı şartlarda nasıl performans göstereceğini belirler. İşte maddeler halinde ATF yağ numaraları:

• ATF Dexron : Belirli viskozite derecesine sahip olan Dexron serisi Genel Motors (GM) tarafından geliştirilmiştir. Birçok otomobil markası tarafından kullanımı gerçekleşmiştir. Ürün sınıflandırmasında Dexron II, Dexron III, Dexron V, Dexron VI olarak farklı performans seviyeleri mevcuttur. Direksiyon sistemlerinde direksiyon yağı olarak kullanımı da uygundur.

• ATF Mercon : Ford tarafından geliştirilmiş olan Mercon serisi sınıflandırmasında Mercon V, Mercon SP, Mercon LV, Mercon ULV olarak geliştirilmiştir.

• ATF Type F : Ford tarafından geliştirilmiştir. Daha çok eski tip japon ve avrupa araçlarında kullanımı uygundur. 1980 ve öncesi Ford, Lincoln ve Mercury araçlarının yanı sıra Mazda, Saab, Toyota, Volvo ve Type F sıvısı gerektiren diğer Japon ve Avrupa şanzımanları için uygundur.

• ATF Multi-Vehicle : Günümüz şartlarında en çok kullanılan şanzıman yağı çeşididir. En önemli özelliği ise çok amaçlı olmasıdır. Çoğu onay ve şartnameyi kapmasının yanı sıra bir çok işlevi de yerine getirmektedir. Otomobiller için direksiyon yağı olarak kullanımı da uygundur.

“Direksiyon yağı nedir?” sorusuna da cevap niteliğinde olan bu yazı ile birlikte artık siz de uzmanlar eşliğinde doğru yağı seçip kullanarak otomobilinizin mekanik aksamlarının ömrünü destekleyebilirsiniz.